Dar es Salaam. Utafiti mpya umebaini kwamba vijana wa Kitanzania wana ustahimilivu wa kiakili unaovutia, wakipata alama za juu ikilinganishwa na wenzao katika nchi 76 duniani. Hata hivyo, watu wazima wanaonyesha kiwango cha utulivu zaidi.
Ripoti ya "Mental State of the World 2024," iliyotolewa na taasisi ya utafiti wa afya ya akili, inaonyesha vipengele vinavyofanya vijana wa Tanzania kuwa na ustahimilivu mkubwa. Kituo cha Utafiti wa Ubongo na Akili kimekusanya takwimu kutoka kwa watu zaidi ya 5,000 kutoka makabila mbalimbali nchini ili kuelewa athari za mazingira kwenye ubongo na akili.
Ripoti hiyo pia ilichambua majibu zaidi ya milioni moja kutoka nchi 76 duniani, ikionyesha kuwa Tanzania ni nchi pekee ambapo wastani wa Mental Health Quotient (MHQ) kwa vijana wanaotumia intaneti unazidi 70. Ingawa hali hii ni nzuri, takwimu zinaonyesha kwamba vijana wa Kitanzania bado wapo chini ikilinganishwa na wastani wa utulivu wa akili wa watu wazima duniani.
Katika nchi 15 kati ya 79, wastani wa alama za MHQ kwa vijana ulizidi 50, ambapo nchini Tanzania, wastani wa MHQ ulizidi 65, ukionyesha tofauti na nchi zilizo na umri wa miaka 55+. Ripoti inaeleza kwamba hali ya afya ya kiakili kwa vijana inazidi kudorora katika nchi za Magharibi tangu 2019, huku wanakabiliwa na matatizo katika kudhibiti mawazo na hisia zao.
Sababu zinazoruhusu vijana wa Kitanzania kuwa na ustahimilivu wa kiakili ni pamoja na ulaji wa vyakula vya asili, kudhibiti matumizi ya mifuko ya plastiki, pamoja na mazingira ya kiuchumi inayotokana na utalii na kilimo. Kiwango kidogo cha matumizi ya simu na muda mfupi wanaotumia kwenye vifaa vya kielektroniki pia vinach contribution muhimu, hasa kutokana na usambazaji mdogo wa huduma za mtandao wa kasi.
Utamaduni wa kijamii, pamoja na umuhimu wa uhusiano wa kifamilia na urafiki, unachangia kwa kiwango kikubwa katika ustahimilivu wa kijani wa kiakili. Watafiti wanasisitiza kuwa kuna fursa ya kipekee barani Afrika katika kuboresha afya ya akili ya vijana, ingawa ni muhimu kulinda ustahimilivu huu.
Ripoti inashauri kuwa mshikamano wa kijamii na kifamilia, kuchelewesha matumizi ya simu na mwingiliano wa ana kwa ana, vinaweza kusaidia katika kuboresha viwango vya ustawi wa kiakili. Hata hivyo, watafiti wanatahadharisha kuhusu mabadiliko ya haraka yanayoenezwa na teknolojia, ambayo yanaweza kuathiri ustahimilivu wa kiakili wa vijana.
Ripoti inaonyesha tofauti kubwa katika afya ya akili kati ya vizazi. Wakati watu wazima wakiendelea kustawi, vijana wanakabiliwa na viwango vikubwa vya msongo wa mawazo, jambo ambalo linaweza kuadhiri tija na kuongeza wasiwasi katika jamii.
Kwa Tanzania, ripoti inatoa nafasi ya kujifunza kutokana na mwenendo wa kimataifa, huku ikisisitiza umuhimu wa kuchukua hatua kulinda ustahimilivu wa kiakili wa vijana ili kukabiliana na changamoto zinazoweza kujitokeza.
